معایب بلوک های پلی استایرن (یونولیت سقفی)

استایرن چیست؟

استایرن یکی از انواع حلال های آلیا روماتیک است که به وسیله دهیدروژناسیون اتیل بنزن و در طی روند کراکینگ تولید می شود.

بیشتر از استایرن برای تولید پلیمر پلی استایرن بکار می رود.

کاربرد های عمده استایرن و پلیمر های ان در صنایع پلاستیک سازی ، لاستیک سازی، وسایل بسته بندی، اسباب بازی ها، وسایل منزل، تولید یونولیت های ساختمانی (فوم های ساختمانی) و … می باشد.

پلی استایرن از نظر بیولوژیک خنثی است و مشکل اصلی تماس با منومر استایرن است.

منومر استایرن در طی واکنشه ای حرارت دهی پلیمر های استایرن آزاد می گردد.

ضمن اینکه در طی روند های اولیه پلیمر ها نیز احتمال مواجه با منومر استایرن وجود دارد.

استنشاق راه اصلی تماس است.

اثرات استایرن شامل:

تحریک غشاهای مخاطی و چشم ها، درماتیت تماسی، عوارض حاد و مزمن هم در سیستم عصبی مرکزی و هم در سیستم عصبی محیطی و بالاخره عوارض کبدی به صورت افزایش انزیم های کبدی و اسید های صفراوی در مقادیر بالا می باشد.

بنابراین ارزیابی های دوره های عملکرد کبدی در کاگران صنایع در معرض پیشنهاد می شود.

یونولیت (فوم پلی استایرن) چیست ؟

امروز با مطرح شدن مباحث مربوط به بهینه سازی مصرف انرژی در ساختمان وهمچنین لزوم توجه به مقاومت ساختمان ها در برابر زلزله، استفاده از فوم های سبک پلی استایرن در ساخت و ساز رو به افزایش گذاشته است. فوم های پلی استایرن، به دلیل خواصی ازجمله سبکی، عدم اشتعال وجلوگیری از گسترش آتش سوزی و عایق بودن در برابر حرارت و صدا در قالب انواع مختلف پانل های سبک ساختمانی، از جمله ساندویچ پانل، پانل های سه بعدی، بلوک سقفی وبلوک های دیواری مورد استفاده قرار می گیرد.

یونولیت یا پلاستوفوم ماده ای است سفید رنگ و عایق رطوبت و صدا و است که اولین بار توسط آلمان نازی در جنگ جهانی دوم برای ساخت پل های شناور روی آب ساخته شد. فوم پلی استایرن یکی از فراورده های صنایع پتروشیمی بوده و شکل ظاهری آن از بلور های ریز تشکیل شده است که در مجاورت فشار و بخار منبسط می گردد به علت ساختار سلولی بسته در بلوک های پلی استایرن یونولیت مقاومت خوبی در مقابل آب داشته و نیز در مقابل فساد پذیری و رشد باکتری از خود محافظت می نماید.

‏با توجه به خطرات اشتعال پذیری بلوکهای پلی استایرین موجود در بازار ساخت و ساز کشور و عواقب سوء ناشی از کاربرد این بلوکها و به لحاظ پیشگیری از خسارات جانی و مالی به شهروندان، پیشنهاد می شود دست اندرکاران صنعت ساخت و ساز به جز بلوکها و پلی استایرین نوع FR-EPS، از خرید و کابرد بلوکهای پلی استایرین غیر از نوع یاد شده در ساخت و ساز سقف های تپرچه بلوک و موارد دیگر سازه ای اکیدا پرهیز کنند.

در جهان استفاده از بلوک سقفی پلی استایرین رایج نیست

بلوک های سقفی پل استایرین که برخی فعالان ساختمانی از آن به عنوان «آتش پنهان« نام می برند، از نظر مراجع قانونی فعال در حوزه نظارت و کنترل بر ساخت و ساز، مصالح ساختمانی، استاندارد محسوب نمی شود و استفاده نادرست از آن عواقب جبران ناپذیری را برای ساکنان ساختمان ها می تواند به همراه داشته باشد. پای بلوک سقفی پلی استایرین یا همان یونولیت های سفید رنگ از سال ۱۳۸۲ در ساخت و ساز شهرهای بزرگ باز شد، اما هنوز استانداردی از سوی موسسه استاندارد و تحقیقات صنعتی کشور برای تولید آن تعریف نشده و جالب آن که طی چند سال اخیر که استفاده از یونولیت در تقریبا اکثر ساختمان ها شایع شده، مسوولان مدام نسبت به عدم مصرف آن هشدار می دهند .بلوک های سقفی پلی استایرین را این روزها همه کارگران ساختمانی از آهن و سیمان بهتر می شناسند.این یونولیت های سفید رنگ به جای بلوک های سفالی و آجری در سقف های طبقات قرار می گیرد و چون سبک، ارزان و حجیم است سازنده های ساختمان آن را به بلوک های آجری ترجیح می دهند. گفته می شود بلوک های سقفی پلی استایرین اختراع ایران است و چون پیش از این در هیچ کدام از کشورهای جهان از این ماده شیمیایی برای سقف ساختمان ها استفاده نشده، لذا ایران در تدوین استاندارد تولید این ماده فعلاناتوان است.

دود، گاز سمی، ساختمان های جدید

موادی که از پلی استایرین تولید می شود از نظر پایداری در برابر حریق بسیار ضعیف است. سرعت پیشروی حریق در بلوک های پلی استایرین بسیار زیاد است و با توجه به اینکه ماده جامدی که به عنوان مصالح ساختمانی استفاده می شود باید پایداری شکلی در برابر حرارت داشته باشد، اما پلی استایرین در برابر حرارت، سریع به شکل سیال در می آید.

در ساختمان باید محصولاتی به عنوان مصالح ساختمانی استفاده شود که در اثر سوختن خطرناک نباشند، این در حالی است که دود و گاز سمی متصاعد شده از سوختن پلی استایرین بسیار بالاست.
در حال حاضر اکثر ساختمان هایی که با این نوع بلوک های سقفی ساخته شده اند، ناایمن هستند .
 پلی استایرین انبساطی(Expanded poly styrene) یا همان یونولیت با توجه به فرآیند تولید و ماهیت پلی استایرین از پلیمرهای بسیار قابل اشتعال بوده که از سرعت سوخت بالاو شاخص اکسیژن ۱/۰ برخوردار است به همین دلیل در مقادیر اکسیژن کمتر از هوا نیز به راحتی می سوزد.

اما تحقیقات نشان داده استفاده از مواد دیرسوزکننده(Flame retardant) در فرآیند تولید پلی استایرین توانسته بلوک پلی استایرین را به ماده ای کندسوز و خود خاموش شونده تبدیل کند.استفاده از پلی استایرین آغشته به مواد دیرسوزکننده(FR-EPS) فقط در قسمت های دکوراسیون ساختمان مجاز است و استفاده از آن ها برای کاربرد در سازه های ساختمان (بلوک های پرکننده فضای میان تیرچه های سقف) مجاز نیست.

استفاده از یونولیت در خانه سازی ممنوع است

مرکز تحقیقات و موسسه استاندارد هنوز این نوع از عایق‎بندی را در ساختمان مورد تأیید قرار نداده‎اند. به عبارتی دیگر موسسه استاندارد ‏و تحقیقات صنعتی ایران و نیز مرکز تحقیقات ساختمان و مسکن به دلایلی که بیش از هر چیز به نظر می‎رسد قابل اشتعال بودن این بلوک‎های یونولیتی و نیز مواد مضر شیمیایی به کار رفته در آن می باشد هیچ‎گونه استانداردی را برای این محصول تعریف نکرده است.

و این در حالی است که محصول فوق به راحتی در سراسر کشور خرید و فروش شده و شرکت‎های بسیاری با تبلیغات فراوان اقدام به فروش این محصول نموده و حتی در نمایشگاه های صنعت ساختمان نیز حضور چشمگیری دارند.

نام و نام خانوادگی ارسال کننده:  مهندس مهیا بختیاری